Odkryj fascynującą podróż przez wieki polskiego rolnictwa i tradycji zielarskich, śledząc historię cenionego olejku rumiankowego.
Najpopularniejszą formą spożycia rumianku jest herbata ziołowa, której wypija się na świecie ponad milion filiżanek dziennie.
opracowali
Paweł i Monika Piaseccy
Początki Uprawy Rumianku w Polsce
Łacińska nazwa rumianku Matricaria ma źródłosłów w słowie matka i została nadana tej roślinie ze względu na jej właściwości pielęgnujące i uspokajające kojarzącej się z matką.
Historia uprawy rumianku w Polsce sięga średniowiecza, kiedy to mnisi i zielarze zaczęli doceniać jego lecznicze właściwości. Rumianek szybko stał się nieodłącznym elementem klasztornych ogrodów, gdzie pielęgnowano go z wielką starannością. Wiedza o jego dobroczynnym wpływie na zdrowie przekazywana była z pokolenia na pokolenie, co przyczyniło się do rozpowszechnienia jego uprawy w całym kraju.
1
XII wiek
Pierwsze wzmianki o uprawie rumianku w przyklasztornych ogrodach
2
XIV wiek
Rozpowszechnienie się wiedzy o leczniczych właściwościach rumianku wśród ludności
3
XVI wiek
Rumianek staje się powszechnie uprawianą rośliną w gospodarstwach chłopskich
Początki Uprawy Rumianku w Polsce
Historia uprawy rumianku w Polsce sięga średniowiecza, kiedy to mnisi i zielarze zaczęli doceniać jego lecznicze właściwości. Rumianek szybko stał się nieodłącznym elementem klasztornych ogrodów, gdzie pielęgnowano go z wielką starannością. Wiedza o jego dobroczynnym wpływie na zdrowie przekazywana była z pokolenia na pokolenie, co przyczyniło się do rozpowszechnienia jego uprawy w całym kraju.
Pierwsze wzmianki o uprawie rumianku w przyklasztornych ogrodach pochodzą z XII wieku. W XIV wieku rozpowszechniła się wiedza o leczniczych właściwościach rumianku wśród ludności. Rumianek stał się powszechnie uprawianą rośliną w gospodarstwach chłopskich w XVI wieku.
Rumianek, ceniona roślina lecznicza, zawiera bogactwo związków bioaktywnych o szerokim spektrum zastosowań. Badania wykazały obecność ponad 120 metabolitów wtórnych, w tym 28 terpenoidów i 36 flawonoidów, co czyni go niezwykle złożonym surowcem farmaceutycznym.
Olejek eteryczny
Zawartość olejku eterycznego w rumianku waha się od 0,24% do 1,9%. Jego skład różni się w zależności od gatunku. Rumianek niemiecki charakteryzuje się wysoką zawartością α-bisabololu, jego tlenków oraz chamazulenu. Te związki nadają olejkowi charakterystyczną niebiesko-zieloną barwę, która z czasem zmienia się na ciemnożółtą. Rumianek rzymski zawiera mniej chamazulenu, ale jest bogaty w farnezen oraz α-pinen.
flawonoidy i inne związki fenolowe.
Flawonoidy stanowią istotną grupę związków bioaktywnych w rumianku. Najważniejsze z nich to apigenina, kwercetyna, i luteolina, występujące głównie w formie glikozydów. Apigenina, uznawana za najbardziej obiecujący związek, występuje przeważnie w postaci różnych glikozydów, a jedynie w śladowych ilościach jako wolna forma. Inne związki fenolowe obejmują kumaryny, takie jak herniaryna i umbelliferon.
Inne składniki bioaktywne
Rumianek zawiera również laktony seskwiterpenowe typu germakranolidu (do 0,6% w rumianku rzymskim).
Warto podkreślić, że skład chemiczny rumianku może się różnić w zależności od warunków uprawy, metod destylacji oraz części rośliny użytej do analizy.
Destylacja rumianku w Krainie Rumianku'' 2020 Hołowno
Rumianek w Polskiej Medycynie Ludowej
Wiedza przekazywana ustnie
Wiedza o właściwościach rumianku przekazywana była ustnie, często w formie ludowych opowieści i przysłów:
"Na święty Janek zbieraj rumianek"
"Macierzanki szukał, rumianek znalazł. (o kimś, kto się pomylił)"
"Skutkuje jak psu rumianek"
Kluczowa rola w medycynie ludowej
W polskiej medycynie ludowej rumianek odgrywał kluczową rolę. Używano go do leczenia różnorodnych dolegliwości, od problemów trawiennych po stany zapalne skóry. Napar z rumianku był nieodłącznym elementem domowych apteczek, a jego łagodne działanie uspokajające czyniło go idealnym środkiem na bezsenność i stres.
Właściwości lecznicze
Rumianek był również ceniony ze względu na swoje właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, co czyniło go skutecznym środkiem do leczenia ran i oparzeń. Dodatkowo, jego działanie przeciwskurczowe było wykorzystywane w leczeniu bólów menstruacyjnych.
Popularne zastosowania rumianku w medycynie ludowej
Łagodzenie bólów brzucha i problemów trawiennych
Uspokajanie i wspomaganie snu
Leczenie stanów zapalnych skóry i błon śluzowych
Tradycyjne sposoby przygotowania rumianku
Napar z suszonych kwiatów
Okłady z odwaru rumiankowego
Inhalacje z parą rumiankową
Olejek Rumiankowy w Polskiej Medycynie Naturalnej
W polskiej medycynie naturalnej olejek rumiankowy odgrywa istotną rolę. Lekarze i terapeuci stosujący metody naturalne często zalecają go jako środek wspomagający w leczeniu różnych dolegliwości. Olejek rumiankowy jest ceniony za swoje właściwości przeciwzapalne, przeciwalergiczne i łagodzące. Stosuje się go zewnętrznie w przypadku problemów skórnych, a także wewnętrznie w formie kapsułek lub kropli przy zaburzeniach trawiennych. Wielu polskich producentów oferuje wysokiej jakości olejek rumiankowy przeznaczony do celów leczniczych.
Przeziębienie jest jedna z najczęstszych chorób dotykających człowieka. Obserwacje chorych wskazują, że wdychanie pary z olejkiem rumiankowym znacznie łagodzi objawy tej choroby.
Rozwój Upraw Rumianku w XVIII i XIX wieku
XVIII i XIX wiek to okres znaczącego rozwoju uprawy rumianku w Polsce. Wzrost zapotrzebowania na surowce zielarskie, zarówno na rynku krajowym, jak i zagranicznym, skłonił rolników do zwiększenia areału upraw. W tym okresie rozwijała się również wiedza o rumianku i jego właściwościach leczniczych. Zaczęto eksperymentować z różnymi odmianami, szukając tych najbardziej wydajnych i bogatych w olejki eteryczne. Znaczny postęp w rozwoju technik destylacji umożliwił produkcję wysokiej jakości olejku rumiankowego na większą skalę.
Tradycyjne metody uprawy rumianku były stopniowo doskonalone. Rolnicy zaczęli stosować nowe techniki uprawy, takie jak nawożenie gleby i rotacja upraw. Wzrosło również znaczenie selekcji odmian. Poszukiwano i hodowano odmiany o wysokiej zawartości olejków eterycznych, co zwiększało rentowność uprawy. W XIX wieku zaczęły powstawać pierwsze fabryki destylacji olejku rumiankowego, które wykorzystywały bardziej zaawansowane technologie. Rozwój przemysłu destylacji przyczynił się do zwiększenia produkcji i dostępności olejku rumiankowego na rynku.
Tradycyjne Uprawy Rumianku w Polsce
W wielu regionach Polski, szczególnie na Mazowszu i Lubelszczyźnie, nadal kultywuje się tradycyjne metody uprawy rumianku. Małe, rodzinne gospodarstwa stosują techniki przekazywane z pokolenia na pokolenie, unikając chemicznych nawozów i pestycydów. Ręczny zbiór kwiatów, choć pracochłonny, pozwala na uzyskanie surowca najwyższej jakości. Te tradycyjne metody uprawy są nie tylko przyjazne dla środowiska, ale również pomagają zachować bioróżnorodność lokalnych ekosystemów. Przez 4 miesiące mieliśmy okazje mieszkać w lubelskiej krainie rumianku i obserwować tradycyjne metody upraw i zbiorów.
1
Przygotowanie gleby
Naturalne nawożenie i ręczne spulchnianie ziemi
2
Siew
Ręczny wysiew nasion w odpowiednio dobranych odstępach
3
Pielęgnacja
Regularne odchwaszczanie i nawadnianie upraw
4
Zbiór
Ręczne zbieranie kwiatów w fazie pełnego rozkwitu
Tradycyjne zbiory rumianku w wsi Hołowno
autor fotografii Paweł Piasecki
Tradycyjne Metody Destylacji Olejku Rumiankowego
Tradycyjne metody destylacji olejku rumiankowego w Polsce opierały się na prostych, ale skutecznych technikach. Najczęściej stosowano destylację parową, wykorzystując miedziany alembik. Proces ten wymagał dużej wiedzy i doświadczenia, aby uzyskać olejek o najwyższej jakości. Aromatu świeżo destylowanego olejku rumiankowego nie dało się pomylić z żadnym innym.
1
Destylacja parowa
Najpopularniejsza metoda pozyskiwania olejku, wykorzystująca parę wodną do ekstrakcji składników aktywnych.
Para wytwarzana jest w wytwornicy pary.
W tej destylacji uzyskuje się cały i pełny wachlarz olejków wysokotemperaturowych.
2
Miedziany alembik
Tradycyjne naczynie destylacyjne, cenione za swoje właściwości przewodzenia ciepła i wiele zalet jakie posiada miedź.
3
Kontrola temperatury i ciśnienia
Kluczowy element procesu, wymagający doświadczenia i precyzji.
4
Czas destylacji
Odpowiedni dobór czasu destylacji wpływał na jakość i skład olejku. Czas destylacji w zależności od metody od 4,5 do 11 godzin.
Olejek Rumiankowy w Polskiej Kuchni
Olejek rumiankowy, choć rzadziej używany w kuchni niż napar z kwiatów, znalazł swoje miejsce w polskiej tradycji kulinarnej. Jego delikatny, kwiatowy aromat dodawał subtelności deserom i napojom. W niektórych regionach Polski dodawano go do miodów pitnych, tworząc unikalne kompozycje smakowe. Tradycyjne przepisy na nalewki i likiery często zawierały niewielkie ilości olejku rumiankowego, który nie tylko wzbogacał smak, ale również nadawał napojom właściwości uspokajające.
Miodowe ciasto z rumiankiem
Tradycyjny deser, w którym olejek rumiankowy podkreśla słodycz miodu
Domowej roboty likier o leczniczych właściwościach
Rumianek w Polskim Folklorze i Tradycji
Rumianek zajmował szczególne miejsce w polskim folklorze i tradycji. Wierzono, że kwiaty rumianku mają moc ochronną i przynoszą szczęście. W wielu regionach Polski panny plotły wianki z rumianku w noc świętojańską, wierząc, że przyciągną w ten sposób miłość i dobrobyt. Rumianek był również często wykorzystywany w ludowych rytuałach i obrzędach związanych z płodnością i zdrowiem. Jego symbolika przetrwała do dziś, inspirując artystów i rzemieślników.
Wianki świętojańskie
Symbol miłości i płodności, plotły je panny w noc świętojańską, wierząc, że przyciągną w ten sposób miłość i dobrobyt.
Magiczne mikstury
Rumianek był składnikiem ludowych eliksirów, których używano do leczenia chorób i odganiania złych mocy.
Ochrona domostwa
Bukiety rumiankowe wieszano nad drzwiami i oknami, aby odpędzić złe moce i chronić domostwo przed złymi duchami.
Rytuały płodności
Rumianek był używany w obrzędach weselnych, aby zapewnić młodej parze szczęście i płodność.
Rozwój Przemysłu Olejków Eterycznych w XX wieku
Destylacja olejku rumiankowego w naszej firmie
poniżej krótki filmik
XX wiek przyniósł znaczący rozwój przemysłu olejków eterycznych w Polsce, w tym produkcji olejku rumiankowego. Wprowadzenie nowoczesnych technik destylacji i ekstrakcji pozwoliło na zwiększenie wydajności i poprawę jakości produktów. Powstały specjalistyczne zakłady zajmujące się przetwórstwem ziół i produkcją olejków eterycznych. W latach 60. i 70. Polska stała się jednym z ważniejszych europejskich producentów olejku rumiankowego, eksportując go do wielu krajów.
1
Lata 20-30
Powstanie pierwszych przemysłowych zakładów produkcji olejków eterycznych
2
Lata 50-60
Intensyfikacja badań nad metodami ekstrakcji i standaryzacją jakości olejków
3
Lata 70-80
Polska staje się znaczącym eksporterem olejku rumiankowego na rynki światowe
Badania Naukowe nad Właściwościami Olejku Rumiankowego
W XX i XXI wieku polscy naukowcy poświęcili wiele uwagi badaniom nad właściwościami olejku rumiankowego. Prowadzono liczne badania kliniczne i laboratoryjne, które potwierdziły jego działanie przeciwzapalne, przeciwalergiczne i łagodzące, co przyczyniło się do wzrostu zainteresowania rumiankiem w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym. Zainteresowanie to wykraczało daleko poza tradycyjne zastosowania rumianku w medycynie ludowej i przemyśle spożywczym, otwierając nowe możliwości dla polskich producentów.
Jednym z kluczowych odkryć było wyizolowanie w 1950 roku alfa-bisabololu, związku chemicznego odpowiedzialnego za wiele korzystnych właściwości rumianku. Alfa-bisabolol wykazuje silne działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, co czyni go skutecznym składnikiem leków i kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji skóry. To odkrycie otworzyło nowe perspektywy dla wykorzystania rumianku w leczeniu stanów zapalnych skóry i w przemyśle kosmetycznym.
W latach 70. XX wieku przeprowadzono liczne badania nad działaniem przeciwalergicznym olejku rumiankowego. Wykazano, że olejek skutecznie łagodzi objawy alergii skórnych, takie jak swędzenie, zaczerwienienie i obrzęk. To odkrycie doprowadziło do szerokiego zastosowania olejku rumiankowego w preparatach przeciwhistaminowych i w kosmetykach przeznaczonych dla osób z wrażliwą skórą. Badania te ugruntowały pozycję rumianku jako cenionego składnika preparatów łagodzących podrażnienia skóry.
W latach 90. XX wieku odkryto silne właściwości antyoksydacyjne olejku rumiankowego. Antyoksydanty chronią komórki przed uszkodzeniem przez wolne rodniki, które są przyczyną starzenia się skóry i rozwoju nowotworów. Odkrycie to doprowadziło do zastosowania olejku rumiankowego w kosmetykach przeciwstarzeniowych, które spowalniają procesy starzenia się skóry i chronią ją przed szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych. Badania nad antyoksydantami zrewolucjonizowały podejście do pielęgnacji skóry, a olejek rumiankowy stał się jednym z najbardziej poszukiwanych składników kosmetyków przeciwstarzeniowych.
W XXI wieku badania nad właściwościami olejku rumiankowego nabrały rozpędu. Naukowcy badają jego wpływ na układ nerwowy, układ odpornościowy i inne układy organizmu. Odkryto, że olejek rumiankowy działa uspokajająco i relaksująco, co czyni go skutecznym środkiem w walce ze stresem i bezsennością. Badania te otwierają nowe możliwości dla wykorzystania rumianku w terapii zaburzeń snu i innych schorzeń psychicznych.
Badania naukowe nieustannie potwierdzają wszechstronne właściwości olejku rumiankowego. Jego działanie przeciwzapalne, przeciwalergiczne, antyoksydacyjne i uspokajające czyni go cennym składnikiem leków, kosmetyków i produktów spożywczych.
Certyfikacja Ekologiczna Olejku Rumiankowego
Zainteresowanie certyfikacją ekologiczną olejku rumiankowego w Polsce wzrosło znacząco w ostatnich latach. Ten trend jest napędzany rosnącym popytem konsumentów na produkty naturalne i zrównoważone, a także coraz większą świadomością wpływu chemii na środowisko. Proces certyfikacji ekologicznej olejku rumiankowego jest rygorystyczny i wymaga spełnienia szeregu norm dotyczących uprawy, przetwarzania i przechowywania surowca. Uprawy rumianku muszą być prowadzone bez użycia nawozów syntetycznych i pestycydów, a proces destylacji musi być odpowiednio dostosowany do zachowania naturalnych właściwości olejku. Certyfikacja ekologiczna potwierdza wysoką jakość produktu, gwarantując brak szkodliwych substancji. Otwarto dzięki niej nowe możliwości eksportowe, a polskie olejki rumiankowe z certyfikatem ekologicznym są cenione na rynkach zagranicznych za swoją czystość i naturalne właściwości. Tradycyjne metody uprawy rumianku w Polsce, szczególnie na Mazowszu i Lubelszczyźnie, odgrywają kluczową rolę w zachowaniu tej tradycji i zapewnieniu dostępności surowca do produkcji certyfikowanego olejku.
Etapy certyfikacji ekologicznej
Zgłoszenie gospodarstwa do jednostki certyfikującej
Kontrola upraw i metod produkcji
Analiza dokumentacji i próbek produktu
Wydanie certyfikatu ekologicznego
Korzyści z certyfikacji
Wyższa cena produktu na rynku
Dostęp do nowych rynków zbytu
Zwiększone zaufanie konsumentów
Wsparcie w ramach programów unijnych
Innowacje w Produkcji Olejku Rumiankowego
Współczesne polskie rolnictwo i przemysł kosmetyczny wdrażają innowacyjne technologie, które podnoszą jakość i efektywność produkcji olejku rumiankowego. Prowadzone są badania nad nowymi odmianami rumianku o zwiększonej zawartości składników aktywnych, co przekłada się na silniejsze działanie kosmetyczne i lecznicze.
Ekstrakcja nadkrytycznym CO2
Metoda ta pozwala na uzyskanie czystszego ekstraktu bez użycia rozpuszczalników organicznych, co jest korzystne zarówno dla środowiska, jak i dla zdrowia konsumentów. W ten sposób otrzymuje się produkt o wyższej jakości, wolny od szkodliwych substancji chemicznych.
Hodowla nowych odmian
Współpraca naukowców z producentami rumianku doprowadziła do wyhodowania nowych odmian o wyższej zawartości składników aktywnych, takich jak chamazulen i apigenina.
Mikroenkapsulacja
Technologia mikroenkapsulacji pozwala na stworzenie stabilnych i trwałych form olejku rumiankowego, które uwalniają swoje właściwości w sposób kontrolowany. Dzięki temu olejek rumiankowy zachowuje swoją skuteczność dłużej i może być stosowany w różnych produktach kosmetycznych i farmaceutycznych.
Olejek Rumiankowy w Polskiej Aromaterapii
Aromaterapia z wykorzystaniem olejku rumiankowego zyskuje w Polsce coraz większą popularność. Terapeuci i masażyści doceniają jego łagodne działanie uspokajające i relaksujące. W polskich salonach SPA i gabinetach odnowy biologicznej olejek rumiankowy jest często stosowany w masażach i zabiegach pielęgnacyjnych. Jego delikatny, kwiatowy zapach pomaga w redukcji stresu i poprawie jakości snu. Polscy producenci olejków eterycznych oferują wysokiej jakości olejek rumiankowy, który spełnia rygorystyczne normy czystości wymagane w aromaterapii.
1
Masaże relaksacyjne
Olejek rumiankowy jest popularnym składnikiem olejów do masażu w Polsce. Jego działanie rozluźniające mięśnie i łagodzące napięcia sprawia, że jest idealny do masaży relaksacyjnych, a także do łagodzenia bólu mięśni i stawów.
2
Inhalacje
Tradycyjne metody inhalacji z wykorzystaniem olejku rumiankowego są stosowane w Polsce w celu łagodzenia objawów przeziębienia, kaszlu i zapalenia zatok. Olejek pomaga również w zwalczaniu bezsenności i stresu.
3
Kąpiele aromatyczne
Dodatek olejku rumiankowego do kąpieli działa odprężająco i kojąco na skórę. W Polsce kąpiele z olejkiem rumiankowym są często stosowane w celu łagodzenia podrażnień skóry, oparzeń słonecznych i swędzenia.
4
Dyfuzory zapachowe
Rozpylanie olejku rumiankowego w pomieszczeniach pomaga w stworzeniu relaksującej atmosfery i redukcji stresu. W Polsce aromaterapia z wykorzystaniem dyfuzorów jest coraz bardziej popularna w domach, biurach i salonach kosmetycznych.
5
Zabiegi kosmetyczne
Olejek rumiankowy jest szeroko stosowany w polskiej branży kosmetycznej. Jego działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne sprawia, że jest idealny do pielęgnacji skóry trądzikowej, podrażnionej i suchej. Dodawany jest do kremów, toników, maseczek i serum.
6
Medycyna naturalna
W Polsce olejek rumiankowy jest często stosowany jako środek wspomagający leczenie w medycynie naturalnej. Jego działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze pomaga w leczeniu infekcji skóry, problemów trawiennych i zaburzeń snu.
Olejek Rumiankowy w Polskim Przemyśle Spożywczym
Polski przemysł spożywczy coraz częściej sięga po olejek rumiankowy jako naturalny dodatek do produktów. Jest on wykorzystywany w produkcji herbat, napojów funkcjonalnych, a także jako aromat w wyrobach cukierniczych. Olejek rumiankowy dodaje produktom nie tylko charakterystycznego smaku i zapachu, ale również wnosi wartości prozdrowotne. Jego łagodzące i uspokajające właściwości sprawiają, że produkty z jego dodatkiem są coraz chętniej wybierane przez konsumentów poszukujących naturalnych rozwiązań dla swojego zdrowia i dobrego samopoczucia.
Polscy producenci żywności i rolnicy, odpowiadając na rosnące zainteresowanie naturalnymi składnikami, wprowadzają na rynek innowacyjne produkty z dodatkiem olejku rumiankowego. Można znaleźć herbaty z dodatkiem olejku rumiankowego, które oferują nie tylko przyjemny smak i relaksujący aromat, ale także łagodzą napięcie i wspomagają zasypianie. Napój funkcjonalny z olejkiem rumiankowym może wspomóc trawienie i złagodzić niestrawność. W ofercie cukierniczej znaleźć można również ciastka, ciasteczka i inne słodkości z dodatkiem olejku rumiankowego, które zachwycają delikatnym aromatem i subtelnym smakiem.
Olejek rumiankowy jest również wykorzystywany w produkcji lodów, jogurtów i innych produktów mlecznych, dodając im delikatny, ziołowy smak. Producenci chleba i pieczywa często wykorzystują olejek rumiankowy jako dodatek do chleba chrupkiego, co nadaje mu wyjątkowy aromat i smak.
Olejek rumiankowy w przemyśle spożywczym to nie tylko trend, ale również świadomy wybór producentów, którzy chcą dostarczać swoim klientom produkty wysokiej jakości, o bogatym smaku i aromacie, a także o korzystnym wpływie na zdrowie.
Herbata rumiankowa
Tradycyjny napar wzbogacony olejkiem dla intensywniejszego aromatu
Ciasteczka z aromatem rumianku
Delikatne wypieki z dodatkiem olejku rumiankowego
Miód z olejkiem rumiankowym
Naturalne połączenie miodu z dobroczynnym olejkiem
Olejek Rumiankowy w Polskiej Kulturze Współczesnej
Olejek rumiankowy i sam rumianek znajdują odzwierciedlenie we współczesnej kulturze polskiej. Artyści, pisarze i filmowcy często sięgają po motyw rumianku jako symbolu spokoju, naturalności i polskiej tradycji. W sztuce wizualnej pojawiają się obrazy pól rumiankowych, a w literaturze rumianek często symbolizuje powrót do korzeni i prostoty życia.
Wśród rumiankowych pól w" Krainie Rumianku" w Hołownie podziwialiśmy przepiękną wizję- instalacje rzeźbiarza Sławka Matyjaszewskiego, twórcy zajmującego się land-artem. Mieliśmy zaszczyt poznać osobiście artystę i porozmawiać o jego "rumiankowych inspiracjach".
Przykładem wykorzystania rumianku w sztuce wizualnej jest praca "Kwitnące Pole" malarza Jana Kowalskiego, która przedstawia rozległe, złociste pole rumianku, symbolizujące piękno i harmonię polskiej natury. W literaturze możemy znaleźć wiele przykładów wykorzystania rumianku jako motywu przewodniego, np. w powieści "Zapach Rumianku" autorki Krystyny Siesickiej.
Popularne są również warsztaty i kursy poświęcone tradycyjnym metodom destylacji olejków eterycznych, w tym olejku rumiankowego, co świadczy o rosnącym zainteresowaniu tym tematem wśród młodego pokolenia.
Sławek Matyjaszewski Artysta
Łodzie Akermanu
Instalacja Land Art wykonana w upalne lato 2015 r. tym razem w surowym, zimowym otoczeniu. Śnieg, mróz -10 ℃, wiatr. Jednym słowem miło ;) Wieś Hołowno na Polesiu Lubelskim. Wysokość masztów 7,5 m.…